Chiều 19/8, Khu Di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Phủ Chủ tịch tổ chức Lễ tiếp nhận hai hiện vật do ông Trần Viết Hoàn, nguyên Giám đốc Khu Di tích, cũng là người cận vệ trung thành của Bác lúc sinh thời trao tặng.

Đó là chiếc máy chữ hiệu Hermes và chiếc đồng hồ để bàn - những hiện vật đồng thời có giá trị đặc biệt trong việc tái hiện sinh động đời sống và sự nghiệp cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Đây là hoạt động thiết thực kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám thành công (19/8/1945-19/8/2025) và 80 năm Ngày truyền thống ngành Văn hóa (28/8/1945-28/8/2025).

Ông Trần Viết Hoàn, sinh năm 1943 tại Quỳnh Phụ, Thái Bình cũ (nay là tỉnh Hưng Yên), là một trong số ít người vinh dự được trực tiếp phục vụ và bảo vệ Chủ tịch Hồ Chí Minh trong những năm tháng cuối đời Người.

Từ năm 1966 đến 1969, ông là cận vệ tại Khu Phủ Chủ tịch - nơi Bác Hồ sống và làm việc, đặc biệt có mặt trong giai đoạn Bác lâm bệnh và qua đời. Sau đó, ông tiếp tục công tác tại Văn phòng Chủ tịch nước và giữ cương vị Giám đốc của Khu Di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Phủ Chủ tịch từ năm 1988 đến 2004.

Những năm tháng bên Bác và công tác tại Khu Di tích, ông Trần Viết Hoàn gắn bó sâu sắc với từng hiện vật, từng di tích nơi đây. Với ông, việc sưu tầm những hiện vật gốc, hiện vật đồng thời là một nỗ lực thầm lặng nhưng thiết tha, như cách nối dài mạch nguồn ký ức về Bác - vị lãnh tụ kính yêu của dân tộc.

Hai hiện vật do ông Hoàn trao tặng lần này là một chiếc máy chữ hiệu Hermes và một đồng hồ để bàn. Đây là các hiện vật đồng thời với chiếc máy chữ Hermes Baby và đồng hồ để bàn hiện đang được trưng bày tại Nhà sàn Bác Hồ - nơi Bác sống và làm việc trong suốt 11 năm cuối đời (1958-1969).

Chiếc máy chữ Hermes hiện trưng bày ở ngăn dưới cùng giá sách phòng làm việc tầng 2 ngôi Nhà sàn. Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh thường dùng chiếc máy đánh các bài viết, văn bản, thư gửi tới các tập thể, cá nhân có thành tích trong công tác, sản xuất, chiến đấu, điện mừng, lời chia buồn tới nhân dân và bạn bè thế giới.

Chiếc máy là người bạn gần gũi của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Ngay cả lúc đi công tác xa, Người cũng mang máy theo, lúc nghỉ chân giữa đường cần thảo tài liệu Người lấy máy ra kê luôn lên chân và làm việc. Máy được làm bằng kim loại, thiết kế vuông, màu xám, mang dòng chữ “HERMES - MADE IN SWITZERLAND BY Paillard S.A.” - minh chứng sinh động cho một giai đoạn lịch sử đặc biệt.

Chiếc đồng hồ để bàn hiện trưng bày tại tầng 1 Nhà sàn. Đồng hồ được mua tại Cửa hàng cung cấp Bờ Hồ năm 1964, cao 12,5cm, đường kính 10,5cm, mặt kính tròn trong suốt, vỏ sắt mạ vàng. Mỗi ngày, đồng chí phục vụ đều lên dây cót để đồng hồ chạy đúng giờ, giúp Chủ tịch Hồ Chí Minh làm việc khoa học, đúng giờ giấc.

Chiếc đồng hồ đã gắn bó với Người trong thời gian Người sống và làm việc tại Khu Phủ Chủ tịch, đặc biệt trong các cuộc họp với Bộ Chính trị hay khi làm việc với các đồng chí Trung ương Đảng. Đây còn là biểu tượng của nếp sống ngăn nắp, khoa học mà Người luôn duy trì đến cuối đời.

Phát biểu tại lễ trao tặng, Giám đốc Khu Di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Phủ Chủ tịch Lê Thị Phượng bày tỏ sự cảm ơn sâu sắc với Tiến sỹ Trần Viết Hoàn - người cận vệ trung thành bên Chủ tịch Hồ Chí Minh lúc sinh thời, người Giám đốc đầu tiên của Khu Di tích đặc biệt này cùng gia đình, đã trao tặng những hiện vật quý của Chủ tịch Hồ Chí Minh về với “Ngôi nhà của Bác” - nơi gìn giữ, bảo tồn và phát huy giá trị di sản Hồ Chí Minh trong suốt 15 năm cuối đời (1954-1969).

Hai hiện vật được trao tặng lần này không chỉ có giá trị vật chất, mà còn mang ý nghĩa biểu tượng thiêng liêng, là các hiện vật đồng thời với chiếc máy chữ Hermes Baby và đồng hồ để bàn hiện đang được trưng bày tại Nhà sàn Bác Hồ.

Theo Giám đốc Khu Di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Phủ Chủ tịch Lê Thị Phượng, Bác đã đi xa gần 56 năm, mối nhân duyên đặc biệt giữa Khu Di tích đặc biệt về Bác Hồ tại Khu Phủ Chủ tịch và các thế hệ nhân chứng từng được phục vụ bên Người vẫn được nối tiếp.

"Buổi lễ tiếp nhận hôm nay không chỉ là một hoạt động chuyên môn, mà còn là một cuộc gặp gỡ đầy cảm xúc, gắn kết quá khứ với hiện tại, góp thêm một mảnh ký ức quý giá về vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc. Những câu chuyện ẩn chứa trong từng hiện vật sẽ làm phong phú thêm nguồn hiện vật, tư liệu quý giá tại Khu Di tích; qua đó phát huy hơn nữa giá trị các hiện vật, đáp ứng nhu cầu tham quan, tìm hiểu, học tập, giáo dục truyền thống cho nhân dân, nhất là đối với thế hệ trẻ. Đây cũng là cách tri ân, tôn vinh tốt nhất tấm lòng của những cá nhân, tổ chức trao tặng, góp phần mang di sản Hồ Chí Minh đến với công chúng, nâng cao trách nhiệm của cộng đồng trong việc bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa dân tộc Việt Nam", bà Lê Thị Phượng nhấn mạnh.

Chia sẻ tại buổi lễ, ông Trần Viết Hoàn cho biết ông và cháu nội của mình may mắn sưu tầm được hai hiện vật và quyết định trao tặng lại cho Khu Di tích Phủ Chủ tịch nhằm bày tỏ tình cảm, trách nhiệm của mình với cơ quan - nơi ông đã gắn bó cả đời. Đây cũng là để hiện thực hóa mong muốn được góp phần nhỏ bé của mình vào việc gìn giữ, phát huy những giá trị di sản của Bác, để những giá trị ấy mãi trường tồn cùng dân tộc và thời đại.

Việc tiếp nhận hai hiện vật quý từ ông Trần Viết Hoàn không chỉ góp phần làm phong phú thêm kho tư liệu, hiện vật tại Khu Di tích, mà còn là minh chứng sâu sắc cho tấm lòng thủy chung son sắt của một người từng có vinh dự cận kề phục vụ Chủ tịch Hồ Chí Minh.